Muhtar Kimdir? Muhtarın Görevleri Neleri Kapsar?

  Muhtar, köy veya mahalle özelinde yönetimin başında bulunan seçilmiş kişidir. Son yıllarda muhtarlar daha popüler bir yer edindi. Muhtar seçiminde siyasi partiler aday gösteremezken adaylar halk tarafından seçilir. Türkiye'de muhtarların görev süresi aksi bir durum olmadıkça 5 yıldır. Muhtar köye ilişkin karar alırken 4 azasının onayını alır. Muhtar köyün eksiklerini yaptırmak ve yapılan çalışmaların eksiklerini takip etmekle görevlidir. Yol, köprü, çeşme, düğün alanı gibi ortak mallar..

  Görevini layıkıyla yapmayan muhtarlar köyün bağlı olduğu ilçe idare kurulu kararı ile görevinden alınabilir. Vali ve kaymakam, muhtarın köyün yararına olmayan kararını bozabilir. Ancak bu kararların valiler tarafından yeniden alınması mümkün değildir. Bu kararların yenilenebilmesi için yeni bir muhtar seçimi ve yeni muhtarın kararı gereklidir.

✪ Mahalle Muhtarlarının Görevleri

• Sandık seçim listelerinin ve askerlik çağına girmiş olanların kimlik çizelgelerinin askıya çıkarılması gibi ilan işlerinin yapılması
• Köyde bilgi ve yön belirten levhaları kontrol ederek eskimiş olanları belediyeye bildirerek yapılmasını sağlamak
• Salgın ve bulaşıcı hastalıklı şüphesi ve şüphelileri ilgili kuruluşlara bildirmek
• Seçim zamanlarında seçmen kağıtlarını dağıtmak
• Nüfus cüzdanını kaybeden ya da yenisini çıkarmak isteyenlere gerekli olan belgeleri düzenlemek
• Mahallede oturan vatandaşlar için gerekli ilmühaberler düzenleme

✪ Köy Muhtarlarının Görevleri

• Köy sınırları içinde dirlik, düzeni sağlamak
• Hekim olmayanların ilaç hazırlayarak kullanmasını men etmek ve hükümete bildirmek
• Köye gelen ve gidenleri hangi sebepleri taşıdığını anlamak ve şüpheli şahıslar veya yabancılar olması durumunda emniyete haber vermek
• Her ay içinde köyde doğan, ölen, nikahlanan ve boşananların defterini yapıp ertesi ayın onuncu gününden evvel nüfus memuruna vermek
• Vergi toplamak için gelen tahsildarlara yol göstermek, yardım etmek ve tahsildarların yolsuzluğunu görürse hükümete haber vermek
• Asker toplamak ve bakaya ve kaçakları hükümete haber vermek
• Köy sınırı içinde yangın ve sel olursa köylüleri toplayıp söndürmeye ve çevirmeye çalışmak

✪ Genel Olarak Muhtarlığın Tarihi

Günümüzde olan şekli ile muhtarlık birimlerinin temelleri ilk olarak 1829 senesinde İstanbul’da atılmıştır. İkinci Mahmut'un Yeniçeri Ocağı’nı ortadan kaldırması sonucu Yeniçerilerin yokluğunda tehlikeye meydan vermemek ve küçük birimlerin güvenliğini koruyabilmek için muhtarlık teşkilatını kurmuştur. Bu birimlerin düzenlenmesi ise yasal olarak ilk kez 1864 senesinde gerçekleşmiştir. Bu yasanın adı “Teşkil-i Vilayet Nizamnamesi” olarak bilinmektedir. Bunu izleyen yasa ise 1876 senesinde yapılan “İdare-i Umumiye-i Vilayet Nizamnamesi” olmuştur. Bu ikinci düzenleme ile muhtarların görevleri daha ayrıntılı ve net bir şekilde ortaya koyulmuştur.Yerel yönetimlerin düzenlenmesi ve günümüze kadar gelmesi sürecini izleyen diğer bir yasa 1913 senesinde yapılan “İdare-i Umumiye-i Vilayet Kanun-u Muvakkatı” olmuştur. Ancak bu yasa ile muhtarlıklar ve mahalli yönetimler ile ilgili bütün düzenlemeler yürürlükten kaldırılmış ve bunun neticesinde muhtarlık görevleri son bulmuştur. Bu gelişmenin ardından muhtarların gerçekleştirmiş oldukları görevleri kimin gerçekleştireceği bilinmediği için yasal olarak herhangi bir düzenlenmesi olmasa da muhtarlıklar görevlerini yapmaya devam etmişlerdir. Her ne kadar 1930 senesinde “Belediyeler Kanunu”nun çıkarılması ile mahalli yönetim biçimleri ve şekilleri yeniden yasalar ile düzenlenmişse de 1933 senesinde yani 3 sene sonra yapılan yeni bir düzenleme ile  muhtarlık ve ihtiyar heyeti mertebeleri yeniden kapatılmıştır. Günümüzde varlığını koruyan ve muhtarlık ve mahalle yönetimini düzenleyen yasa ise 05.04.2004 tarihinde Bakanlar Kurulu Kararı ile yeniden kabul edilmiştir.

Bu yazı www.listeyazilar.com sitesine aittir.
✔ Bu içeriği beğendiyseniz lütfen paylaşın ⤵